-
1 exsulto
ex-sulto (exulto), āvī, ātum, āre (Intens. v. exsilio), wieder und wieder empor-, in die Höhe springen, aufspringen, aufhüpfen, aufwogen, sich bäumen, sich (umher) tummeln, I) eig.: a) v. leb. Wesen und zwar v. Tieren: exsultare et calces remittere (v. Pferden), Nep.: ferocitate exs. (v. Pferden), Cic.: exs. in herba (v. Stier), Ov.: exsultantes lolligines, Cic.: v. Menschen, exsultantes Salii, Verg.: inchoanti primus exsultans plausit, Suet.: exs. in numerum, tanzen, Lucr.: medias inter caedes exsultat Amazon, Verg.: Britannorum copiae per catervas et turmas exsultabant, wogten auf und nieder, Tac. – b) v. lebl. Subjj.: exsultant vada, Verg.: medicamen exsultat, wallt, kocht auf, Ov.: quae (pila), cum cecĭdit, exsultat, Sen.: exsultant glebae, kommen-, ragen hervor, Plin.: exsultant pampini, kommen-, wachsen hervor, Plin. – II) übtr.: 1) im allg.: breves (syllabae), si continuantur, exsultant (hüpfen, springen), Quint.: hic (= in pectore) exsultat pavor et metus, tummeln sich, Lucr.: solitos novus exsultabis in artus, dich anschicken, Stat.: appetitus tamquam exsultantes (ungestüm auftretend), sive cupiendo sive fugiendo, Cic.: exsultare (eam partem animi) in somno, es empöre sich, Cic. – 2) insbes.: a) vor Freude gleichs. aufspringen, ausgelassen sein, frohlocken, jauchzen, jubeln, α) v. Pers., absol., Sall. u.a.: m. in u. Abl., in ruinis nostris, Cic.: in victoria, Cic.: m. Abl. (vor), gaudio (gaudiis), Cic.: laetitiā, Cic. und Verg.: m. Abl. (über), victoriā, Cic.: recenti victoriā, Iustin.: vanā spe, Quint.: in suam famam gestis, Tac.: m. folg. quod weil (daß), Graeci exsultant, quod peregrinis iudicibus utuntur, Cic. – β) v. Abstr., exsultans laetitia, Cic.: in hoc ipso, in quo exsultat et triumphat oratio mea, was ich frohlockend und triumphierend mitteile, Cic. (versch. von unten no. c). – b) vor Trotz, Übermut sich keck erheben, sich trotzig gebärden, mit etw. prahlen, durch od. auf etw. übermütig sein, Partiz. exsultans = trotzig, übermütig, α) v. Pers.: homo furens exsultansque, Cic.: Hannibal iuveniliter exsultans, Cic.: exs. animis, Verg.: mit Abl., successu, Verg.: insolentiā libertatis, Cic. – β) v. Abstr., eius furor exsultans, Cic.: iniuria exsultans, Cic.: timor spe impunitatis exsultat, Cic. fr. – c) sich in der Rede frei ergehen, α) v. Redner, in reliquis exs. audacius, sich kühn und immer kühner emporschwingen, Cic.: (Cicero) supra modum exsultans, übermäßig lebhaft, Tac. – β) v. der Rede = sich frei bewegen, -ergehen, campus, in quo exsultare possit oratio, sich herumtummeln, Cic.: in laude virtutum maxime ceterorum philosophorum exsultat oratio, die Darstellungen der Ph. stolzieren mit dem Lobe der T. umher, Cic. – d) im hüpfenden Rythmus sich bewegen; dah. Partiz. exsultans, geziert, v. Redner, oratores exsultantes (Ggstz. compositi), Quint. 10, 2, 16 (vgl. 12, 10, 12): v. der Rede, exsultantia coërcere, das Gezierte, Quint. 10, 4, 1. – Depon.-Nbf. exsultor, wov. exsultatus est, Itala Ioann. 8, 50 cod. Palat.
-
2 exsulto
ex-sulto (exulto), āvī, ātum, āre (Intens. v. exsilio), wieder und wieder empor-, in die Höhe springen, aufspringen, aufhüpfen, aufwogen, sich bäumen, sich (umher) tummeln, I) eig.: a) v. leb. Wesen und zwar v. Tieren: exsultare et calces remittere (v. Pferden), Nep.: ferocitate exs. (v. Pferden), Cic.: exs. in herba (v. Stier), Ov.: exsultantes lolligines, Cic.: v. Menschen, exsultantes Salii, Verg.: inchoanti primus exsultans plausit, Suet.: exs. in numerum, tanzen, Lucr.: medias inter caedes exsultat Amazon, Verg.: Britannorum copiae per catervas et turmas exsultabant, wogten auf und nieder, Tac. – b) v. lebl. Subjj.: exsultant vada, Verg.: medicamen exsultat, wallt, kocht auf, Ov.: quae (pila), cum cecĭdit, exsultat, Sen.: exsultant glebae, kommen-, ragen hervor, Plin.: exsultant pampini, kommen-, wachsen hervor, Plin. – II) übtr.: 1) im allg.: breves (syllabae), si continuantur, exsultant (hüpfen, springen), Quint.: hic (= in pectore) exsultat pavor et metus, tummeln sich, Lucr.: solitos novus exsultabis in artus, dich anschicken, Stat.: appetitus tamquam exsultantes (ungestüm auftretend), sive cupiendo sive fugiendo, Cic.: exsultare (eam partem animi) in somno, es empöre sich, Cic. – 2) insbes.: a) vor Freude gleichs. aufspringen, ausgelassen sein, frohlocken, jauchzen, jubeln, α) v. Pers., absol., Sall. u.a.: m. in u. Abl., in ruinis no-————stris, Cic.: in victoria, Cic.: m. Abl. (vor), gaudio (gaudiis), Cic.: laetitiā, Cic. und Verg.: m. Abl. (über), victoriā, Cic.: recenti victoriā, Iustin.: vanā spe, Quint.: in suam famam gestis, Tac.: m. folg. quod weil (daß), Graeci exsultant, quod peregrinis iudicibus utuntur, Cic. – β) v. Abstr., exsultans laetitia, Cic.: in hoc ipso, in quo exsultat et triumphat oratio mea, was ich frohlockend und triumphierend mitteile, Cic. (versch. von unten no. c). – b) vor Trotz, Übermut sich keck erheben, sich trotzig gebärden, mit etw. prahlen, durch od. auf etw. übermütig sein, Partiz. exsultans = trotzig, übermütig, α) v. Pers.: homo furens exsultansque, Cic.: Hannibal iuveniliter exsultans, Cic.: exs. animis, Verg.: mit Abl., successu, Verg.: insolentiā libertatis, Cic. – β) v. Abstr., eius furor exsultans, Cic.: iniuria exsultans, Cic.: timor spe impunitatis exsultat, Cic. fr. – c) sich in der Rede frei ergehen, α) v. Redner, in reliquis exs. audacius, sich kühn und immer kühner emporschwingen, Cic.: (Cicero) supra modum exsultans, übermäßig lebhaft, Tac. – β) v. der Rede = sich frei bewegen, -ergehen, campus, in quo exsultare possit oratio, sich herumtummeln, Cic.: in laude virtutum maxime ceterorum philosophorum exsultat oratio, die Darstellungen der Ph. stolzieren mit dem Lobe der T. umher, Cic. – d) im hüpfenden Rythmus sich bewegen; dah. Partiz. exsultans, geziert, v. Redner,————oratores exsultantes (Ggstz. compositi), Quint. 10, 2, 16 (vgl. 12, 10, 12): v. der Rede, exsultantia coërcere, das Gezierte, Quint. 10, 4, 1. – Depon.- Nbf. exsultor, wov. exsultatus est, Itala Ioann. 8, 50 cod. Palat. -
3 exsulto
(exulto), āvī, ātum, āre [intens. к exsilio ]1) прыгать, подпрыгивать ( pila exsultat Sen); скакать, резвиться ( taurus exsultat in herbā O)e. in numerum Lcr — танцевать, плясать2) бить фонтаном, ключом (sanguis emĭcat exsultans Lcr)3) бушевать, клокотать, волноваться ( exsultant aestu latĭces V); вскипать ( medicamen exsultat O); бурно разрастаться ( exsultant pampīni PM); трепетать ( exsultat pavor ac metus Lcr); радоваться ( in ruinis alicujus C); ликовать (gaudio C; successu V; vanā spe O)4) хвастаться, кичиться ( aliqua re C)e. in laude C — рассыпаться в похвалахverborum audaciā e. C — щеголять смелостью слов -
4 exsulto
exsulto ( exult-), āvi, ātum, 1, v. freq. n. [id.], to spring vigorously, to leap or jump up (class.; esp. in the trop. signif.).I.Lit.:B.equi ferocitate exsultantes,
Cic. Off. 1, 26, 90:equi,
Nep. Eum. 5:exsultantes loligines,
Cic. Div. 2, 70, 145: pisciculi, id. Fragm. ap. Non. 66, 1:pecora exsultantia,
Plin. 18, 35, 88, § 364:taurus in herba,
Ov. M. 2, 864; cf. id. ib. 11, 79:(curetes) in numerum exsultant,
i. e. dance, Lucr. 2, 631.—Of inanimate subjects:II.sanguis emicat exsultans alte,
Lucr. 2, 195:pila exsultat,
Sen. Q. N. 6, 10 fin.:exsultant aestu latices,
Verg. A. 7, 464; cf. Plin. 31, 10, 46, § 114:exsultant vada atque aestu miscentur harenae,
Verg. A. 3, 557:glaebae,
Plin. 18, 19, 49, § 179: densiores circa pampini exsultant, spring up, i. e. come up, grow up, id. 17, 22, 35, § 180:breves (syllabae) si continuantur, exsultant,
to skip, hop, Quint. 9, 4, 91.—Trop.A.In gen., to gambol about, move freely, expatiate:B.hic (in pectore) exsultat pavor ac metus,
riot, gambol, Lucr. 3, 141:cum sit campus, in quo exsultare possit oratio,
Cic. Ac. 2, 35, 112; cf.:in reliquis (orationibus) exsultavit audacius (Demosthenes),
id. Or. 8, 26:assurgendi exsultandique in laudando licentia,
Quint. 2, 2, 9:solidos novus exsultabis in actus,
will undertake with alacrity, Stat. S. 4, 4, 38.—In partic., to exult, rejoice exceedingly; to run riot, to revel; to vaunt, boast: exsultantem te et praefidentem tibi repriment legum habenae, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 41, 166; cf.:* A.rex ille (Tarquinius) victoriis divitiisque subnixus, exsultabat insolentiā,
id. Rep. 2, 25; and:exsultasse populum insolentiā libertatis,
id. ib. 1, 40:exsultare eam (partem animi) in somno immoderateque jactari,
id. Div. 1, 29, 60: exsultare voluptate, id. Fragm. ap. Non. 301, 7 (Rep. 3, 36 ed. Mos.):laetitiā,
id. Clu. 5, 14; id. Tusc. 5, 6, 16 (with temere gestiens); id. Att. 15, 21, 1; Liv. 27, 2, 2:gaudio,
Cic. Phil. 2, 27, 66:victoriā,
id. Rosc. Am. 6, 16; cf.successu,
Verg. A. 2, 386:gestis,
Tac. Agr. 8:vana spe,
Quint. 6, 4, 17 et saep.: in ruinis alicujus, [p. 706] Cic. Balb. 26, 58: in omni crudelitate, id. Fragm. ap. Non. 300, 26 (Rep. 2, 41 ed. Mos.):Graeci exsultant, quod, etc.,
id. Att. 6, 1, 15: dum histrio in cubiculum principis exsultaverit (= exorchêsaito, Gronov.), Tac. A. 11, 28 (al. insultaverit).— Absol.:illa theatra (i. e. spectatores) exsultant,
Cic. Leg. 2, 15, 39 Mos. N. cr.:furorem exsultantem reprimere,
id. Sest. 44, 95; cf.:exsultantem laetitiam comprimere,
id. Top. 22, 86:laus in qua maxime ceterorum exsultat oratio,
id. Fin. 1, 16, 54.—Hence, ex-sultans ( exult-), antis, P. a.(Acc. to I. B. fin.) Of short syllables, skipping, hopping:B.paululum morae damus inter ultimum ac proximum verbum... alioqui sit exsultantissimum et trimetri finis,
Quint. 9, 4, 108.—(Acc. to II. B.)1. 2.Of an orator or an oration, diffuse, prolix:fiunt pro grandibus tumidi... laetis corrupti, compositis exsultantes,
Quint. 10, 2, 16; cf. id. 12, 10, 12; 8, 3, 56; 9, 4, 69 (with remissae);10, 4, 1: Cicero supra modum exsultans et superfluens,
Tac. Dial. 18.— Hence, * Adv.: exsultanter, diffusely, at large; only comp.:quae hilarius et quasi exsultantius scripsi,
Plin. Ep. 3, 18, 10.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский